ฤดูใบไม้ร่วง ทำไมใบไม้ถึงเปลี่ยนสี เรื่องน่ารู้เกี่ยวกับฤดูใบไม้ร่วง

เรื่องน่ารู้เกี่ยวกับฤดูใบไม้ร่วง ทำไมใบไม้ถึงเปลี่ยนสี เทศกาล และปรากฏการณ์น่าสนใจ ที่มาของ Autumn กับ Fall ฤดูกาลเดียวแต่ทำไมมี 2 ชื่อ?

ฤดูใบไม้ร่วง

วันศุกร์ ที่ 22 กันยายนนี้ ฤดูกาลของทางฝั่งยุโรปจะเข้าสู่ฤดูกาลที่ใบไม้เริ่มเปลี่ยนสี และร่วงลงมา สำหรับคนที่อยู่ซีกโลกเหนือถ้าเปิด Google ขึ้นมาเราจะเห็น Google Doodle เริ่มเฉลิมฉลองวันแรกของฤดูกาลนี้ ของทางซีกโลกเหนือ ซึ่งเวลากลางวันที่ยาวนานในช่วงฤดูร้อนที่เพิ่งผ่านมา แต่ว่าในวันนี้ เวลากลางคืนและเวลากลางวันจะยาวนานเท่ากัน ภาษาไทยเรียกว่า วันนี้ว่า วันศารทวิษุวัต (Autumnal Equinox) ภายในหนึ่งปีจะวันที่ระยะเวลากลางวันกับกลางคืนเท่ากัน (Equinox) อยู่เพียงแค่ 2 ครั้งเท่านั้น โดยทิ้งระยะห่างกัน 6 เดือน เราเรียกอีกวันนั้นว่า วันวสันตวิษุวัต (Vernal Equinox) โดยจะเกิดขึ้นประมาณวันที่ 20 หรือ 21 มีนาคม ทางซีกโลกเหนือจะเปลี่ยนเป็นฤดูใบไม้ผลิ ตรงกันข้ามกับทางซีกโลกใต้ที่จะเปลี่ยนเป็นฤดูใบไม้ร่วง

ทำไมใบไม้ถึงเปลี่ยนสี?

คำตอบเรื่องนี้อยู่ในเซลล์ของใบไม้ที่มีคลอโรฟิลล์เป็นองค์ประกอบ คลอโรฟิลล์ (Chlorophyll) เป็นรงควัตถุสีเขียวที่พืชใช้ในการสังเคราะห์แสง ในฤดูใบไม้ผลิหรือฤดูร้อนใบไม้จะมีสีเขียวเข้ม เพราะมีปริมาณคลอโรฟิลล์อยู่สูง เนื่องจากมีแสงแดดและอุณหภูมิที่อบอุ่นขึ้น พืชจะมีการสร้างคลอโรฟิลล์ออกมามาก ทำให้ใบมีสีเขียวเข้ม พอเข้าสู่ในฤดูใบไม้ร่วง แสงแดดและอุณหภูมิจะลดลงเรื่อยๆ คลอโรฟิลล์ในใบไม้ก็จะลดลงไปด้วย ทำให้ใบไม้เปลี่ยนเป็นสีส้ม สีแดง หรือสีเหลือง ต้นไม้ใช้เวลาหลายสัปดาห์ในการเตรียมตัวก่อนที่ผลัดใบ โดยการค่อยๆ เปลี่ยนสี แล้วร่วงทิ้งไปก่อนจะถึงฤดูหนาว

นักป่าไม้ชาวเยอรมนี Peter Wohlleben ได้เขียนเรื่องราวน่ามหัศจรรย์ของต้นไม้ไว้ในหนังสือ “ชีวิตลับของต้นไม้” ซึ่่งติดอันดับหนังสือขายดีที่สุด มีการอธิบายโดยใช้หลักการทางวิทยาศาสตร์ ช่วงเวลาในฤดูหนาวต้นไม้จะ “จำศีล” แต่ช่วงเวลาก่อนหน้านี้ จนกระทั่งถึงปลายเดือนตุลาคม พวกมันจะเริ่มมีการเจริญเติบโตที่ช้าลง และหยุดการเจริญเติบโตในฤดูหนาว ก่อนหน้านี้ ในช่วงฤดูร้อนซึ่งมีแสงแดดอบอุ่นมากมาย ต้นไม้มีการสะสมพลังงานแสงแดด เก็บไว้ใช้ในการแตกหน่อผลิใบใหม่อีกครั้ง เมื่อฤดูใบไม้ผลิของปีต่อไปมาถึง นี่คือความมหัศจรรย์ของธรรมชาติ

Autumn vs Fall ฤดูกาลเดียวแต่ทำไมมี 2 ชื่อ?

Autumn กับ Fall มีความหมายเดียวกัน เป็นฤดูกาลที่ 3 ของปี ที่อยู่ระหว่างฤดูใบไม้ผลิ และ ฤดูร้อน คนสมัยโบราณเรียกฤดูเก็บเกี่ยว Harvest ความหมายเดียวกันกับ Autumn ในภาษาละติน มีการนำคำนี้มาใช้ตั้งแต่ศตวรรษที่ 14 (ภาษาอังกฤษเอามาจากฝรั่งเศส ฝรั่งเศสเอามาจากภาษาละตินอีกทีหนึ่ง ฤดูใบไม้ร่วงภาษาฝรั่งเศส Autumne) ฤดูร้อน ฤดูหนาวมีการเปลี่ยนชื่อให้ทันสมัย กลายเป็น Winter และ Summer ทำให้มีการนำคำว่า Fall มาใช้ เป็นคำที่มีความเกี่ยวพันกันกับ Spring เป็นเหมือนฤดูที่อยู่กันข้าม คือใบไม้ผลิ แล้วก็ร่วงไป ต่อมามีการนำ Fall ไปใช้ในอเมริกาแล้วก็ได้รับความนิยมขึ้นเรื่อยๆ จนถึงปัจจุบัน Fall เป็นภาษาอังกฤษแบบอเมริกัน ในขณะที่คนอังกฤษยังคงใช้ Autumn เช่นเดิม

เทศกาลและเหตุการณ์น่าสนใจ

– เป็นช่วงเวลาที่ดีที่สุด ในการเดินทางไปเที่ยวที่ปิรามิด ชีเชน อิตซา ประเทศเม็กซิโก เพราะในวันนี้จะเกิดปรากฏการณ์ การเล่นของแสงและเงา แสงดวงอาทิตย์ที่ส่องไปยังขั้นบันไดทางด้านเหนือของพีระมิด ทำให้เกิดภาพเงาที่ดูคล้ายกับงูกำลังเลื้อยขึ้นปิรามิด ในขณะที่ดวงอาทิตย์กำลังโคจรข้ามขอบฟ้า ปรากฏการณ์นี้มีให้เห็นเพียงแค่ปีละ 2 ครั้ง ในวันเกิดวิษุวัต (Equinoxes) ในฤดูใบไม้ผลิและใบไม้ร่วง เป็นภาพที่น่าตื่นตลึง เพราะปิรามิดแห่งนี้ เป็นที่ตั้งของมหาวิหารแห่งเทพคูคุลคาน เทพเจ้าสูงสุดที่ชาวมายาบูชานับถือ และมีลักษณะเป็นงู

– Harvest festival เทศกาลการเก็บเกี่ยว คำว่า Harvest มาคำภาษาอังกฤษโบราณ hærfest ที่หมายถึง “Autumn” ฤดูกาลที่เกษตรกรทำการเก็บเกี่ยวผลผลิต Harvest festival ในสมัยก่อนตรงกับวันอาทิตย์ ก่อนถึงวันวันพระจันทร์เต็มดวง

– ปรากฏการณ์การเกิดคลื่นยักษ์ สถานที่ที่น่าไปรอชมคลื่นยักษ์คือ เลอมงต์-แซ็งต์-มิแชล (Le Mont-Saint-Michel) วิหารที่ตั้งอยู่อย่างโดดเดี่ยวบนเกาะกลางทะเล ในแคว้นนอร์มังดี ประเทศฝรั่งเศส เวลาน้ำลดจะเห็นเป็นหาดทรายรอบๆ แต่อย่ามัวแต่เที่ยวเพลินจนลืมเวลา เพราะน้ำขึ้นจะหนีเข้าฝั่งไม่ทัน ที่นี่มีจุดให้ชมคลื่นยักษ์ด้วย

ภาพข้างบนเป็นการเคลื่อนที่ของโลกรอบดวงอาทิตย์บนระนาบสุริยะวิถี ทำให้เกิดฤดูกาลต่างๆ (ภาพจาก สถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ narit.or.th)

เวลาการเปลี่ยนฤดูกาล จากฤดูร้อน เป็นฤดูใบไม้ร่วงของแต่ละประเทศก็แตกต่างกันไป ขึ้นอยู่กับ T.U. (Temps universel) เวลาอย่างเป็นทางการที่กรุงปารีสคือ เวลา 20 .01 กับอีก 7 วินาที เป็นเวลาครบ 6 เดือนพอดี เมื่อนับจากเวลา 22.01 น. ในฤดูใบไม้ลิที่ผ่านมา ที่เมืองไทยจะเป็นตอนเช้าของวันที่ 23 มีนาคม เวลา 01.01 น

วัน Equinoxes ในฤดูใบไม้ร่วงของอีก 8 ปีถัดไป
• ปี 2018 วันที่ 23 กันยายน
• ปี 2019 วันที่ 23 กันยายน
• ปี 2020 วันที่ 22 กันยายน
• ปี 2021 วันที่ 22 กันยายน
• ปี 2022 วันที่ 23 กันยายน
• ปี 2023 วันที่ 23 กันยายน
• ปี 2024 วันที่ 23 กันยายน
• ปี 2025 วันที่ 22 กันยายน

เรื่องน่ารู้ นานาสาระ จากมะนาวดอทคอม->คลิ๊ก..